Het plenaire middagprogramma van HypoVak was vakinhoudelijk, maar bood ook de nodige entertainment. Woningmarktexpert Peter Boelhouwer gaf feiten en visie met betrekking tot de woningmarkt en trendwatcher Adjiedj Bakas richtte zich op woontrends bij senioren. De sessies met Maarten van Rossem en illusionist Nigel Otermans waren wat luchtiger van aard.
Peter Boelhouwer, hoogleraar Huisvestingssystemen aan de TU Delft, nam het publiek mee in de trends en ontwikkelingen van de huidige en toekomstige woningmarkt. “De huidige huizenmarkt valt het beste te omschrijven als een perfect storm”, kenmerkt Boelhouwer. Een aantal invloedrijke zaken komt hierbij samen. “Allereerst is er sprake van een economische tegenwind, veroorzaakt door de oorlog in Oekraïne, sterk stijgende energieprijzen, oplopende inflatie en oplopende kapitaal- en hypotheekrentes. Je zou verwachten dat de overheid hier middels anticyclisch beleid tegen zou gaan optreden. Maar helaas, ondanks alle mooie doelstellingen van ministeries gebeurt dit niet.”
Een probleem is dat de doelstellingen van de overheid niet wordt ondersteund door voldoende financiële middelen. Het ministerie zelf berekende dat er 35 miljard euro nodig is voor alle woonprojecten, maar alleen de gemeente Amsterdam al vraagt om 10 miljard om de woondoelstellingen te kunnen realiseren.
Boelhouwer: “De doelstelling voor het bouwen van tweederde goedkope en betaalbare nieuwbouwwoningen is hartstikke mooi, maar als je de financiën daarvoor niet beschikbaar stelt kunnen gemeentes en projectontwikkelaars dit gewoon niet uitvoeren. De woningproductie neemt al twee jaar lang af en tijdens het eerste halfjaar is ook het aantal bouwvergunningen met 18% afgenomen. In plaats van het adagium ‘bouwen, bouwen, bouwen’ wordt het ‘minder bouwen’.”
Het is geen verrassing dat we daardoor met een inmiddels historisch hoog woningtekort te maken hebben. Tegelijkertijd blijft de bevolkingsgroei toenemen. Boelhouwer: “Die groei komt eigenlijk vooral voort uit buitenlandse arbeidsmigratie. Overigens zie je sinds vier jaar de trend dat de buitenlandse arbeidsmigrant zich vooral in de Randstad vestigen, terwijl de Nederlander daar juist vaker weg trekt. Dat heeft vooral te maken met de woningprijzen, maar ook met het feit dat mensen steeds vaker zijn gaan thuiswerken.”
Hypotheekmarkt loopt lekker door
De wooncrisis zie je nog niet terug in de hypotheekmarkt. Het aantal hypotheekaanvragen blijft voorlopig nog lekker doorlopen, zo blijkt uit de laatste cijfers over het derde kwartaal. Er zijn wel wijzigingen. Boelhouwer: “We zien veel meer starters die gebruik maken van de iets ontspannende woningmarkt, terwijl het aantal oversluiters flink is afgenomen. Het aantal hypotheken voor verbouwingen neemt juist weer meer toe. Ook als je naar het aantal verkochte bestaande woningen kijk, is er zeker nog geen sprake van een crisis. Er wordt behoorlijk verkocht. En er is zeker geen sprake van een kopersstaking.”
De verwachtingen zijn dat we pas in 2035 op een acceptabel niveau komen met het woningtekort, maar dat is alleen als we de doelstelling van 100.000 gebouwde woningen per jaar kunnen halen. Boelhouwer: “En het is helaas zeer onwaarschijnlijk dat we dit zullen halen.”
Adjiedj Bakas: senioren zijn trending
Ook trendwatcher Adjiedj Bakas maakte zijn opwachting op het hoofdpodium. Hij zette een aantal woontrends rond ouderen uiteen. Al jaren praten we over de toekomstige vergrijzing in de samenleving. “Maar de toekomst is nu”, aldus Bakas. “Steeds meer ouderen gaan in stilte met pensioen.” Senioren zijn dus een doelgroep waar rekening mee gehouden moet worden.
Volgens de trendwatcher trekt de overheid zich steeds meer terug uit de zorg. “Dit betekent dat we vaker zelf voor onze zieken en ouderen moeten gaan zorgen. Maar ook robotica en domotica kunnen ons deze taak uit handen nemen.” Wat betekent dit voor de hypotheekadviseur? Bakas: “Denk nu alvast na over de financiering van intelligente huizen met domotica erin verwerkt. Ook mijn eigen huis heeft bijvoorbeeld trapliften, die de volgende bewoner weer kan gebruiken.”
Een andere woontrend die Bakas ziet: we gaan weer samenwonen met z’n allen. “Mensen zoeken gezelligheid; het liefst met hun geliefden in de buurt.”
Maarten van Rossem geeft advies: ga niet scheiden
Onze nationale brompot Maarten van Rossem heeft overal een mening over, dus ook over de hypotheekmarkt. Van Rossem moest zijn live optreden op HypoVak helaas afzeggen, maar verscheen uiteindelijk toch op een beeldscherm boven het plenaire podium met een videoboodschap voor de hypotheekprofessional.
Uiteraard wist Van Rossem als historicus haarfijn de schuldige aan te wijzen voor de huidige woningcrisis in Nederland. “De overheid is grondwettelijk verplicht om voor alle Nederlanders een veilige woning beschikbaar te maken. Diezelfde staat kan dat in de verste verte niet waarmaken, en heeft er ook nog eens weinig urgentie mee. Ik heb nooit begrepen dat er nog niemand de staat hierover heeft aangeklaagd, net zoals Urgenda deed rondom het klimaat.”
Maar het is niet voor iedereen crisis. De babyboomers, waaronder ook Van Rossem zelf, zijn vaak slapend rijk geworden doordat ze hun huis in de jaren ’70 hebben gekocht. “Intussen is hun woning een gigantische spaarpot geworden, en alle winst die je maakt op je woning is belastingvrij. Dat is toch iets wat de inkomensongelijkheid in Nederland flink stimuleert.”
Advies voor de hypotheekadviseur
Uiteraard heeft Van Rossem ook advies voor de hypotheekadviseur. “Advies moet zo helder mogelijk zijn, ook voor mensen die geen verstand van hypotheken hebben. Bied ook alternatieven aan. En: zorg ervoor dat mensen niet hoeven te wachten.”
En het belangrijkste advies van Van Rossem (met een kwinkslag): “Adviseer je klanten om niet te gaan scheiden. Dat levert alleen maar een hoop ellende op en je wordt er financieel niet gelukkig van.”
De woningmarkt is een illusie
We proberen met z’n allen de huidige en toekomstige woning- en hypotheekmarkt te begrijpen en te voorspellen. Dat is lang niet altijd mogelijk. Is het magie? Dat gaat misschien wat te ver, maar tijdens Magic HypoVak werd de toeschouwers duidelijk gemaakt dat niet alles is wat het lijkt. Nederlands jeugdkampioen en jongste illusionist Nigel Otermans (bekend van zijn optredens tijdens de talkshow HLF8) sloot het plenaire programma van HypoVak indrukwekkend af met een groot aantal illusies.
